اجزای تشکیل دهنده فرش چه چیزهایی هستند
اجزای اصلی فرش شامل دو بخش تار و پود می باشد و نخ های خاب مرده به عنوان جز فرعی هستند. که درادامه به آنها میپردازیم :
تار (چله)
«نخ‌های تار» یکی از اجزای اصلی و بسیار مهم در تشکیل ساختار زمینه فرش هستند. استحکام فرش در راستای طول، میزان جمع شدگی طولی فرش حین آهار و مقدار آب رفتگی فرش ناشی از شستشوی خانگی یا صنعتی، همگی بستگی به مشخصات نخ‌های چله و نحوه قرارگیری آنها در بافت فرش دارد. ویژگی‌های یادشده به عواملی مانند جنس نخ‌های تار (نوع و مشخصات الیاف)، استحکام و ازدیاد طول تا حدّ پارگی تک تک آنها، تاب نخ، نمره نخ، تراکم نخ‌های تار در فرش و نوع بافت زمینه فرش بستگی دارد.
پود قالی
الیاف و رشته‌های افقی و موازی با هم که از میان تارها به زاویه ۹۰ درجه عبور داده شده‌اند، پس از هر رج بافت فرش با شانه کوبیده می‌شوند تا فرش دوام و استحکام بیشتری یابد. جنس پود مانند تار بیشتر از پنبه است. ظرافت و ضخامت پود باید بر اساس رج شمار فرش انتخاب شود. در فرش دو نوع پود وجود دارد: پود زیر و پود رو. پود زیر «آر قاچ» با «القاچه، که پودی کلفت و نگهدار گره فرش است، نخستین بود خوابانده شده بر روی گره‌ها است. پود رو، نازک است و در جهت عکس پود نخستین بر روی ردیف گره‌ها قرار می‌گیرد. پود ممکن است مستقیم و کشیده با مواج و غیر کشیده باشد. به هر حال، دو سطح تار به تناسب مقدار کشیدگی پود متفاوت‌اند. این کشیدگی در کمترین مقدار خود به ۴۵ درجه و در کشیدگی کامل به ۹۰ درجه می‌رسد. نخ پود از لحاظ قطر و جنس باید با سایر نخ‌های مصرفی در فرش متناسب باشد. نخ پود در تعیین نوع بافت فرش (تخت بافت، تیم لول و تمام لول بافت) مؤثر است. در بافت «لول» (که قوس گره پشت فرش ۹۰ درجه است) صرف نظر از شیوه گره زنی، علاوه بر کشیدن رشته‌های پود در جهت افقی و به‌تبع آن قرار گرفتن تارها در دو سطح متفاوت، پود را چنان می‌گویند تا رج‌های گره بیشتر به هم بچسبند و در نتیجه فرش سفت‌تر و محکم‌تر شود. کاهش تفاوت سطح دو تار که گره بر آنها بسته شده و کوبیدن کمتر پود موجب می‌گردد که بافت «نیم لول» (یعنی زمانی که قوس گره پشت فرش ۴۵ درجه است) شود.
رشته پود در بافت «تخت» کشیده و محکم نمی‌شود و حالت مواج دارد و از این رو تارها در یک سطح قرار می‌گیرند. قالی‌هایی که به اسلوب تخت بافته می‌شوند به سیب نرمی، تختی و انعطاف پذیری بر روی زمین صاف و چسبان نمی‌ماند و زود جمع می‌شود. تعداد گره در قالی تخت تقریباً تعداد گره‌ها در قالی لول و این تعداد در قالی نیم لول در یک دسی‌متر خواهد بود. اشعار پودها را از پشت قالی نیز می‌توان تشخیص داد. در فرش‌های نفیس، پود در پشت فرش دیده نمی‌شود.
نخ‌های خاب مرده
علاوه بر دو جزء اصلی تشکیل دهنده بافت زمینه فرش، نخ‌های خاب مرده نیز به عنوان یک جزء فرعی در ساختار بافت زمینه فرش قرار دارند. نخ‌های مختلف رنگی تشکیل دهنده خاب فرش، پس از بافت در یک قسمت از فرش، تا بافته شدن در نقطه‌ای دیگر، عملاً به کار نمی‌آیند و به صورت رزرو و شناور باقی می‌مانند. برای این که این نخ‌ها در چنین موقعیتی رها نباشند، آنها را در لابه‌لای نخ‌های چله و پود فرش در داخل ساختار بافت زمینه فرش رو و زیر درگیر می‌کنند که به «خاب مرده درگیر» موسوم هستند. چنان‌چه نخ‌های خاب مرده در داخل بافت زمینه، لابه‌لای نخ‌های تار و پود مخفی نشوند، به صورت «شناور» در پشت فرش زیر، رها می‌شوند که سبب نازیبایی فرش و مشکلات عدیده دیگر می‌شود. علاوه بر آن برای خلاصی از آنها، نیاز به یک عملیات تکمیلی اضافه به نام «پشت پاک کنی» برای جداکردن آنها و تمیز کردن پشت فرش زیری در قسمت تکمیل خواهد بود.
